Jacobus (ged. Roggel 30 oktober 1743) woonde in zijn jeugd op de boerderij "Aen 't Broek" te Roligt, parochie Heythuysen. In de inventarisatie van pastoor Geenen uit 1766 heeft ze in zijn overzicht nummer 159.
Net zoals veel jonge boerenzonen (en -dochters) ging Jacobus toen hij wat ouder was uit werken. In de blekerij in Leiden ontmoet hij Martina Ketelaers uit Heythuysen. Zij werd zwanger en daarna trouwden ze (in die volgorde) op 30 januari 1767. Ze kwamen meteen terug naar huis. En op 24 maart 1767 werd hun eerste kind, zoon Godefridus, geboren.
Waarschijnlijk kort daarna is het gezin op de Heide in Heythuysen gaan wonen. Waarschijnlijk kopen ze daar een bestaande boerderij of stichten ze een nieuwe. Deze wordt later "Hoof Keupke" genoemd. Dat sluit aan als Jacobus de naamgever was.
In 1817, als hij overlijdt, wordt de boerderij omschreven als "huis nummer 211, sectie Heide, gemeente Heythuysen".
Zo staan percelen beschreven in aktes en gichten, en het was toen voor iedereen duidelijk waar het over ging.
Verzamelplan Heythuysen, Kadastrale kaarten 1811-1832.
Ten name van Mathijs Reijnders staan in de OAT de onderstaande percelen, zie onder:
Hieronder dezelfde pagina met alleen de naam en de kadastrale nummers, voor de leesbaarheid. De lijst met percelen van Reijnders Mathijs begint met perceel nr 144, dan nr 146 tot en met nummer 158:
In onderstaande uitsnede van het minuutplan van Heythuysen, sectie A, blad 2, zijn de perceelnummers van Mathijs Reijnders gearceerd. Zo ontstaat een beeld hoe Hoof Keupke er uit zag:
Kadastrale schets van Hoof Keupke.
Nadat ik de boerderij in beeld had heb ik een samenvatting gemaakt van de kadastrale informatie van deze boerderij.
Hieronder staat de tabel met die samenvatting:
De boerderij wordt volgens de kadastrale gegevens aangeduid als, gemeente Heythuysen, sectie A, genaamd De Heide, plaatselijke benaming de Heijhuizen, percelen nrs. 144 en 146 t/m 158, groot in totaal 13 bunder 19 roeden en 80 ellen
Vergelijking eerste kadastrale situatie 1811-1832 met hedendaagse situatie (Aezel).
Uit deze vergelijking blijkt dat beide boerderijgebouwen nog bestaan. Het betreft het gebouw in het centrum van de foto (waar nu in Google Rondmeer bij staat) en het gebouw links onder daarvan. De hedendaagse adressen zijn Heide 3 (Rondmeer) en Heide 14 te Heythuysen.
Hoof Keupke was denk ik in deze staat van ontwikkeling aan het einde van de periode dat Mathijs Reijnders die samen met Maria Gertrudis voerde (ca 1835).
Van de boerderij Heide 3 heb ik hieronder twee foto's opgenomen. De linker foto is de situatie in ca 1950, evenals de pentekening daaronder. De rechter foto is van na een grote verbouwing in ca 1982. De maatvoering bleef dezelfde, qua vorm is de boerderij toen niet veranderd.
Bron: gesprek met Helma en Frans Korten.
Heide 3 huidige situatie (2016).
Met het overlijden van Mathias lijkt het erop dat de boerderij in tweeën is gesplitst.
Alle percelen rechts van de weg zijn waarschijnlijk bij de boerderij Heide 3 gebleven.
Alle percelen links van de weg tussen de twee boerderijen zijn in eigendom gekomen bij zoon Wilhelmus Reiners. Het betreft 3.66.40 ha, en twee later gevormde percelen 544 en 545, samen groot 2.92.50. In totaal was zijn boerderij,
Heide 14, groot 6.58.90 ha.
Bij het overlijden van Wilhelmus Reiners in 1874 maakt notaris Rutten in Heythuysen "het actief zijner nalatenschap op" en die bezittingen bestaan dan uit de helft van:
"huis, tuin, boomgaard, bouw- en weiland gelegen te Heythuysen, groot zes hectaren, acht en vijftig aren en negentig centiaren, sectie A nummers 154, 155, 156, 157, 158, 544 en 545." Bron 6.
Bij het overlijden van Mathea Willekens, 6 jaar later in 1880 is de boerderij in omvang en kadastraal ongewijzigd. Mathea's nalatenschap, zijnde de andere helft van de boerderij met de bijbehorende inventaris, wordt geschat op 400 gulden. Dat betekent dat de hele boerderij (voor de successiebelasting) destijds een waarde had van 800 gulden.
Bron 7.
Door de kadastrale aanduiding in beide aangiftes voor de Successiebelasting is nu exact te bepalen waar die boerderij lag. Op het kaartje hieronder heb ik de boerderij van Willem en Mathea weergegeven. De kadastrale kaart van de boerderij van zijn ouders (enkel gearceerd) heb ik bewerkt. De boerderij van Willem en Mathea is dubbel gearceerd:
Kadastrale kaart van de boerderij van Willem en Mathea, 1874-1880.
Uit deze analyse blijkt dat Willem het "westelijk" deel van de boerderij van zijn ouders heeft overgenomen. Inclusief perceel 154, waar één van de twee woningen op staat. Dit werd de boerderijwoning van zíjn boerderij. Het huidig adres van deze boerderij is Heide 14 te Heythuysen.
Heide 14 huidige situatie, rechterzijde (2016).
Ontwikkelingsgeschiedenis van Hoof Keupke.
Hoe lang bestaan deze boerderijen, Heide 3 en Heide 14, al? Om dit in beeld te brengen heb ik met de toepassing TRINL (Tijd Reizen In Limburg), van de Stichting Natuur- en Milieufederatie Limburg, de locaties van Heide 3 en 14 op verschillende tijdstippen in beeld gebracht. Door met verschillende kaarten terug in de tijd te gaan ontstaat een beeld van de ontwikkeling. Er zijn 6 verschillende momentopnames mogelijk:
Situatie in 1900.
Eugene-Henri Fricx bracht Limburg en Brabant in beeld ten behoeve van de kartering van het Franse Rijk in ca 1700. Op de kaart staan alle destijds bekende Limburgse plaatsen. Gedetailleerder is niet beschikbaar. De roos staat op de locatie van Heide 3 te Heythuysen. Dat gebied is gekarteerd als "De Moeren". Hoof Keupke lag in wat nu "De Peel" zou worden genoemd.
Samenvattend kunnen we uit deze opvolgende kaarten concluderen dat:
-op de oudst beschikbare, gedetailleerde kaart, de Tranchotkaart, met de situatie rond 1800, zijn beide gebouwen al ingetekend. Dat sluit aan bij het feit dat Jacobus Reijners daar toen al boerde vanaf ca 1767.
De omgeving lijkt nog maar net deels ontgonnen. Grote delen zien er nog wild uit met vlekken landbouwgrond daarin.
De letter T in zo een vlek staat voor "Terres lourables" (akkers). Daar rond omheen gekenmerkt met B "Bruyeres"(heiden), niet zichtbaar op deze uitsnede.
Dat sluit aan bij de inventarisatie voor het Kadaster in 1811-1832, waar staat dat ca 8 ha nog heide was. Waarschijnlijk werd de heide in eigendom langzaam maar zeker ontgonnen tot landbouwgrond.
-op de de kadastrale kaart van zo'n 30 jaar later staan de boerderijen eveneens ingetekend. We weten inmiddels dat deze toen beide in eigendom waren bij Mathias Reiners.
-in 1850, zo'n 20 jaar later, bevestigt de kaart dat de situatie nog ongewijzigd is. Dit is de tijd dat Wilhelmus Reiners de boerderij Heide 14 overneemt (huwelijk 1851).
-De twee gebouwen van Hoof Keupke bestaan nog steeds. Meermaals vervangen en bij eigenaren buiten onze familie, maar na 254 jaar nog steeds in gebruik.
Ik heb op 15-11-2016 een gesprek gevoerd met de eigenaren van Heide 3 (Zorgboerderij Rondmeer) Helma en Frans Korten. Zij vertelden dat Heide 3 tot 1975 in bezit is geweest bij de familie Timmermans. Volgens Helma was de boerderij al meerdere generaties in hun bezit. Van 1975 tot 1982 was Heide 3 bezit van dhr. Groenewegen. Hij heeft ze totaal gerenoveerd. In 1982 hebben Helma's ouders, de familie Verhaegh-Dings, de boerderij gekocht en vanaf toen is ze in haar familie.
De huidige naam van de zorgboerderij, Rondmeer, verwijst naar een ven aan de overkant van de grote weg/Heide. Een weg langs Heide 3 liep naar dat ven, wat Koelegaat of Rondmeer werd genoemd. Helma en Frans hebben zelf deze naam aan de boerderij gegeven toen de zorgboerderij ontstond. De naam is dus nog van recente datum en heeft geen historische betekenis.
Bronnen
1. Beeldbank.cultureelerfgoed.nl, Kadastrale kaarten 1811-1832, verzamelplan Heythuysen, Limburg (MIN11040VK1),
https://beeldbank.cultureelerfgoed.nl/rce-mediabank/detail/99837038-94d7-11e5-acf3-fbf538c469b6/media/
d8e69d10-2e33-c279-3ff3-fc5384211cf3?mode=detail&view=horizontal&q=Kadastrale%20kaarten %20heythuysen
&rows=1&page=1
2. Beeldbank.cultureelerfgoed.nl, Kadastrale kaarten 1811-1832, oorspronkelijke aanwijzende tafel Heythuysen,
Limburg, sectie A, blad 000 (OAT11040A000), https://beeldbank.cultureelerfgoed.nl/rce-mediabank/detail/
ecebdb52-94d7-11e5-b54d-072002124cd9/media/84e28285-a70c-3faf-b919-70322f1d20e9?mode=detail&view=
horizontal&q=Kadastrale%20kaarten%20heythuysen&rows=1&page=26.
3. Beeldbank.cultureelerfgoed.nl, Kadastrale kaarten 1811-1832, OAT Heythuysen, sectie A, blad 005/foto
OAT11040A005. https://beeldbank.cultureelerfgoed.nl/rce-mediabank/detail/ecebd274-94d7-11e5-b543-
bbf16284590f/media/f206a6b0-a591-a684-3ad4-37d404fee00a?mode=detail&view=horizontal&q=
Kadastrale%20kaarten%20heythuysen&rows=1&page=21
4. Beeldbank.cultureelerfgoed.nl, Kadastrale kaarten 1811-1832, minuutplan Heythuysen, Limburg, sectie A, blad 02
(MIN11040A02), bewerking door Henk Reijnders. https://beeldbank.cultureelerfgoed.nl/rce-mediabank/detail
/a7878d36-94d7-11e5-bed3-fbde1b3f46e1/media/4f79ebcf-ee20-c4ab-00e4-8a5a474a9335?mode=detail&view=
horizontal&q=Kadastrale%20kaarten%20heythuysen&rows=1&page=125
5. Regioarchief te Roermond, Aezel-project, bewerking door Lian Geuns, 9-11-2016.
6. RHCL 07.D03 Memories van Successie 1818-1900, inv.nr 303, Willem Reijnders, overleden Heythuysen, 24-5-1874,
Ressort Weert, d.d. 6-12-1874.
7. RHCL 07.D03 Memories van Successie 1818-1900, inv.nr. 304, Mathea Willekens, overleden Heythuysen,
7-10-1880, ressort Weert, 24-4-1881, Rijksarchief te Maastricht.
8. Uitsnede uit Google-maps in 2016, met bewerking door Henk Reijnders.
9. TijdReizen In Limburg (TRINL), topografische kaart 1955.
10. TijdReizen In Limburg (TRINL), Topografische Militaire Kaarten (TMK) ca 1900.
11. TijdReizen In Limburg (TRINL), Nettekeningen voor de Topografische Militaire kaarten, 1830-1850.
12. TijdReizen In Limburg (TRINL), Tranchotkaart 1804-1808.
13. TijdReizen In Limburg (TRINL), Kartering ten behoeve van het Franse Rijk, ca 1700.
